Πολλά έχουν γραφτεί για έναν ενδεχόμενο πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας: Η γενικότερη αντίληψη είναι πως οι ΗΠΑ εξακολουθούν να διατηρούν σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Λαϊκής Δημοκρατίας, ωστόσο η δεύτερη προσπαθεί να καλύψει το χάσμα, με εντατικό εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών της και επιδιώκοντας βήματα σε νέους τομείς, όπως η τεχνητή νοημοσύνη.
Ωστόσο το πλεονέκτημα των ΗΠΑ ίσως να μην είναι τόσο συντριπτικό όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως, όπως σημειώνει σε σχετικό άρθρο του στο Asia Nikkei o ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης.
Ο ελληνικής καταγωγής ναύαρχος του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού έχει διατελέσει 16ο Ανώτατος Διοικητής του ΝΑΤΟ, και κοσμήτορας του Fletcher School of Law and Diplomacy στο Tufts University. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στον Ειρηνικό, και είναι συγγραφέας του «2034: Α Novel of the Next World War».
O ναύαρχος γράφει ότι, προφανώς, ουδείς «κερδίζει» σε έναν μεγάλο, γενικευμένο πόλεμο, ωστόσο ο καλύτερος τρόπος αποφυγής του είναι να πειστεί ο εν δυνάμει αντίπαλος πως θα είναι αυτός που θα χάσει περισσότερα.
Όπως τονίζει, η στρατιωτική ισορροπία μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων είναι πολύπλοκο θέμα, και απαιτεί να ληφθούν υπόψιν προϋπολογισμοί, αριθμοί πολεμικών πλοίων και πολεμικών αεροσκαφών, η γεωγραφία, τα συστήματα άμυνας και τεχνολογίας- ειδικά οι υποθαλάσσιες δυνατότητες, η κυβερνοασφάλεια και το Διάστημα.
Αμυντικές δαπάνες
Ο ναύαρχος Σταυρίδης υπογραμμίζει πως οι αμερικανικές αμυντικές δαπάνες είναι μεγαλύτερες, στα 714 δισ. δολάρια το 2020, και θεωρείται πως θα αυξηθούν στα 733 δισ. το 2021. Στην Κίνα – αν υπάρχει σαφώς μικρότερη διαφάνεια στο θέμα- είναι στα 212,6 δισ. δολάρια. Ωστόσο, τονίζει ότι η Λαϊκή Δημοκρατία δεν έχει το μεγάλο κόστος προσωπικού που έχει μια πλήρως εθελοντική δύναμη, και οι στρατιωτικές δραστηριότητές της εστιάζουν περισσότερο στην ανατολική Ασία, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν διεθνή παρουσία. Επίσης, μεγάλο μέρος των δαπανών της δεν εμφανίζεται σε «βιβλία» που είναι διαθέσιμα στο κοινό. Συνολικά οι ΗΠΑ έχουν πλεονέκτημα, μα μάλλον όχι τόσο μεγάλο όσο εμφανίζεται εκ πρώτης όψεως.
Πολεμικά πλοία
Από άποψης αριθμών πολεμικών πλοίων, η Κίνα έχει πλέον περισσότερα (350 έναντι 300) και παράγει συνέχεια νέα, ειδικά σχετικά χαμηλής τεχνολογίας περιπολικά με πυραύλους, κορβέτες και φρεγάτες. Ωστόσο τα αμερικανικά πλοία είναι μεγαλύτερα, με μεγαλύτερες επιθετικές και αμυντικές δυνατότητες, και πολύ πιο έμπειρα πληρώματα. Επιπλέον, γράφει ο ναύαρχος Σταυρίδης, οι ΗΠΑ έχουν ένα πολύ εξελιγμένο δίκτυο δυνατοτήτων διοικήσεως και ελέγχου για να συνδέουν τις πλατφόρμες τους- όπως μακράς εμβέλειας αεροσκάφη, πλοία επιφανείας και υποβρύχια.
«Λαμβάνοντας υπόψιν τη σφιχτή γεωγραφία της ανατολικής Ασίας, θα έλεγα ότι η Κίνα έχει μικρό πλεονέκτημα από άποψης καθαρών αριθμών πλατφορμών σε θάλασσα και αέρα, με τις ΗΠΑ να έχουν υψηλότερη ποιότητα assets» προσθέτει.
Γεωγραφία
Στο κομμάτι της γεωγραφίας, εκτιμά πως η Κίνα έχει μεγάλο πλεονέκτημα σε μια ενδεχόμενο σύγκρουση με τις ΗΠΑ στις Θάλασσες Νότιας και Ανατολικής Κίνας, καθώς θα μπορεί να υποστηρίζει και επισκευάζει τις μονάδες της ευκολότερα, δεδομένου ότι οι βάσεις της είναι κοντά- κάτι που δεν ισχύει για τις ΗΠΑ, παρά τις βάσεις που ήδη έχουν στην περιοχή. Επιπλέον, τα τεχνητά νησιά της Κίνας στη Θάλασσα Νότιας Κίνας (ή Νότια Σινική Θάλασσα) θα αντιστάθμιζαν κάπως τις αμερικανικές βάσεις στη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και το Γκουάμ (αξίζει να σημειωθεί πως, όπως γράφει, υπάρχει μέριμνα στις ΗΠΑ για την εξουδετέρωση αυτών των εγκαταστάσεων). Πάντως, σε γενικές γραμμές, η γεωγραφία φαίνεται να ευνοεί την Κίνα.
Σύμμαχοι
Ως προς τις συμμαχίες, οι ΗΠΑ ανέκαθεν θεωρούσαν ως το μεγαλύτερο συγκριτικό τους πλεονέκτημα έναντι της Κίνας το δίκτυο συμμάχων τους ανά τον κόσμο. «Στην Ασία αυτό σημαίνει ισχυρή υποστήριξη από την Ιαπωνία- την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο- την Αυστραλία- πολύ ικανές ναυτικές δυνάμεις- τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη και πολλές άλλες. Οι ΗΠΑ επίσης προσεγγίζουν πολύ την Ινδία, μέσω της έννοιας του Quad, για ευθυγράμμισή της με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Ωστόσο το πόσο οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να υπολογίζουν σε τέτοιους εταίρους απέναντι σε μια κινεζική επίθεση αποτελεί ερώτημα».
Επιπρόσθετα, συνεχίζει ο ναύαρχος, η Κίνα αντιγράφει όλο και περισσότερο τις ΗΠΑ και ενισχύει τα συστήματα συνεργασιών της, μέσω πχ της πρωτοβουλίας Belt and Road, και των κινήσεων στην Ασία και την ανατολική Αφρική. Επίσης, ενισχύει τους δεσμούς με τη Ρωσία, το Ιράν και τις Φιλιππίνες.
Συνολικά, γράφει ο ναύαρχος Σταυρίδης, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ είναι μεγαλύτεροι, πιο πλούσιοι και με ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις, οπότε η Ουάσινγκτον έχει πλεονέκτημα, ωστόσο είναι ένα χάσμα που σιγά σιγά κλείνει.
Τεχνολογία
Τελευταίο και ιδιαίτερα σημαντικό, σημειώνει, είναι το θέμα της τεχνολογίας. «Στους τομείς- κλειδιά όπως το αθόρυβο των υποβρυχίων, οι αριθμοί στρατιωτικών δορυφόρων στο Διάστημα, τα επιθετικά και αμυντικά μέσα κυβερνοπολέμου και τα μη επανδρωμένα οχήματα, οι ΗΠΑ έχουν ακόμα προβάδισμα. Μα η ΗΠΑ καλύπτει το κενό γρήγορα, ειδικά στην τεχνητή νοημοσύνη, τους πολυηχητικούς πυραύλους cruise, τον κυβερνοχώρο και τον ανερχόμενο τομέα των κβαντικών υπολογιστών….και πάλι, ελαφρύ- μα περιοριζόμενο- προβάδισμα των ΗΠΑ».
Συνοψίζοντας, ο ναύαρχος Σταυρίδης γράφει τα εξής: «Αν ήμουν ο ναύαρχος που διοικεί την US Indo-Pacific Command- επικεφαλής όλων των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων στον Ειρηνικό και τον Ινδικό- και πάλι θα επιθυμούσα να έχω τα αμερικανικά ‘χαρτιά’ στο χέρι μου. Αλλά όπως είπε ο Δούκας του Ουέλινγκτον στη μάχη του Βατερλώ, μια σύγκρουση με την Κίνα θα ήταν ένα ‘οριακή’΄(near-run thing). Και την επόμενη δεκαετία το κενό αυτό θα κλείσει και – αν οι ΗΠΑ δεν αντιδράσουν- θα αρχίσει να ευνοεί την Κίνα. Για αυτό θέτω το πρόσφατο βιβλίο μου, ‘2034: A Novel of the Next World War’ 10 με 15 χρόνια στο μέλλον. Αυτοί οι συναγερμοί χτυπούν στα αρχηγεία του στόλου του Ειρηνικού στο Περλ Χάρμπορ, και να περιμένετε να δείτε τις ΗΠΑ να στρέφουν τη στρατηγική τους εστίαση, τους πόρους και την προηγμένη τεχνολογία τους δυτικά την επόμενη δεκαετία».