Σύμφωνα με την με αρ. πρωτ. 12189 / 26 – 11 -2020 “1η Έκδοση του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης / Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Χιονοπτώσεων και Παγετού με την κωδική ονομασία “ΒΟΡΕΑΣ”, στα πλαίσια του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με τη συνθηματική λέξη ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ” Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, οι Περιφέρειες και οι Δήμοι της χώρας υποχρεούνται εντός μηνός από λήψεως της ως άνω Εγκυκλίου να συμμορφωθούν κατά λόγο αρμοδιότητας με τα επιβαλλόμενα από αυτήν. Περαιτέρω η ΓΓΠΠ προς διευκόλυνση και επιτάχυνση του έργου σύνταξης των συγκεκριμένων Σχεδίων από τους Δήμους με το με αρ. πρωτ. 13230 / 18 – 12- 2020 έγγραφό της εξέδωσε Πρότυπο Υποδείγματος Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης / Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Χιονοπτώσεων και Παγετού.
Η σύνταξη του ως άνω Σχεδίου, όπως ορίζεται, θα πρέπει να ολοκληρωθεί το αργότερο ως 15/1/2021.
Η σύνταξη του συγκεκριμένου Σχεδίου θα γίνει από την ομάδα εργασίας που πρέπει να συγκροτηθεί προς τούτο από κάθε Δήμο και θα γίνει σύμφωνα με το προεκτεθέν Πρότυπο Υπόδειγμα Σχεδίου. Ακολούθως το Σχέδιο αυτό θα υποβληθεί στην Εκτελεστική Επιτροπή του Δήμου, η οποία θα εισηγηθεί το σχέδιο στο Δημοτικό Συμβούλιο για έγκριση και θεωρούνται άμεσα εκτελεστά, χωρίς περαιτέρω έγκριση από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας.
Συνεπώς η ως άνω ημερομηνία αφορά τη σύνταξη του Σχεδίου και όχι την έγκρισή του, η οποία θα γίνεται σε μεταγενέστερη καταλυτική ημερομηνία. Ως εκ τούτου η προαναφερόμενη προθεσμία μεσούσης της χειμερινής περιόδου και ήδη επικείμενου κύματος χιονιά και παγετού και επειδή υπάρχει πρόσφατο το παράδειγμα διαπίστωσης μεγάλης καθυστέρησης και στο Σχεδιασμό των Περιφερειών και Δήμων για τις Πλημμύρες, η προαναφερόμενη Εγκύκλιος της ΓΓΠΠ έπρεπε να είχε εκδοθεί πολύ ενωρίτερα έτσι ώστε να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας του Σχεδιασμού.
Ειδικότερα με το αντίστοιχο για τα πλημμυρικά φαινόμενα Σχέδιο “ΔΑΡΔΑΝΟΣ”, πέρασε ένα έτος για να συμμορφωθούν οι Περιφέρειες και Δήμοι με την Εγκύκλιο της ΓΓΠΠ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα καιρικά φαινόμενα εξ αιτίας του Μεσογειακού Κυκλώνα “ΙΑΝΟΣ” που έπληξαν την Περιφέρεια της Θεσσαλίας και κυρίως την ΠΕ Καρδίτσας στις 18 και 19 Σεπτεμβρίου 2020, η εν λόγω Περιφέρεια και οι Δήμοι Καρδίτσας ενέκριναν το οικείο Σχέδιο Αντιμετώπισης Πλημμυρών “ΔΑΡΔΑΝΟΣ” μετά τις ανωτέρω ημερομηνίες, λχ η Περιφέρεια Θεσσαλίας, ενέκρινε το Σχέδιο ΔΑΡΔΑΝΟΣ στις 24/09/2020.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους μετεωρολόγους αλλά και τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr, ψυχρή εισβολή με ιδιαίτερα χαμηλές κατά τόπους θερμοκρασίες ξεκινά για τη χώρα από το βράδυ της Τετάρτης 13-01-2021. Η ψυχρή αυτή εισβολή που θα συνοδευτεί από χιονοπτώσεις σε μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας θα προκαλέσει την κακοκαιρία “Λέανδρος” από την Πέμπτη 14-01-2021 έως τη Δευτέρα 18-01-2021.
Οι θερμοκρασίες κοντά στην επιφάνεια θα πέσουν σε αρνητικές τιμές ακόμη και στα πεδινά κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ σε περιοχές της κεντρικής και βόρειας χώρας με μεγαλύτερο υψόμετρο θα σημειωθεί ολικός παγετός από το Σάββατο 16-01-2021 έως τη Δευτέρα 18-01-2021, ενώ χιονοπτώσεις αναμένονται από τον <<Λέανδρο>> ακόμη και σε πεδινές περιοχές της Μακεδονίας, της Θράκης και της Θεσσαλίας αλλά και στα ορεινά και ημιορεινά της λοιπής ηπειρωτικής χώρας από το βράδυ της Πέμπτης 14-01-2021.
Εξάλλου, όπως προκύπτει από το Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ, μέχρι σήμερα Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2021 από τους Ο.Τ.Α. Α΄ και Β΄ Βαθμού της χώρας, μόνον δύο (2) από τις (13) Περιφέρειες και (31) από τους (332) Δήμους της χώρας έχουν συμμορφωθεί με τις απορρέουσες από τις ως άνω Εγκυκλίου της ΓΓΠΠ υποχρεώσεις τους και συγκεκριμένα τη Συγκρότησης Ομάδας Εργασίας για τη Σύνταξη Σχεδίου, τη Σύνταξη Σχεδίου και την Έγκριση του Σχεδίου αυτού από τα αρμόδια κατά περίπτωση όργανα.
Αν λοιπόν τις προσεχείς ημέρες, που υπάρχει μετεωρολογική πρόβλεψη για έντονη χιονόπτωση και παγετό, αποκοπεί η χώρα λόγω έντονης χιονόπτωσης στο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο ή αποκλειστούν χωριά, πόλεις και πρωτίστως κάτοικοι με προβλήματα υγείας αλλά και άλλοι και ενδεχομένως χάσει τη ζωή του κάποιος εξ αυτών ή υποστούν ζημιές βασικές δομές και υποδομές περιοχών που αναμένεται να πληγούν εξ αιτίας των προαναφερομένων παραλείψεων των Περιφερειών και Δήμων, θα μιλάμε και πάλι για σοβαρές παραλείψεις, έλλειψη συντονισμού των εμπλεκομένων φορέων Πολιτικής Προστασίας και θα αρχίσει η μετατόπιση των ευθυνών από τον ένα προς τον άλλο, έργο που το έχουμε ξαναδεί τα τελευταία χρόνια κατά την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Η μη συμμόρφωση λοιπόν των Περιφερειών και των Δήμων στις απορρέουσες από τις Εγκυκλίους της ΓΓΠΠ υποχρεώσεις συμβαίνουν, επειδή δεν προβλέπεται ούτε προβλέπονταν στην ισχύουσα κάθε φορά για το σύστημα Πολιτικής Προστασίας νομοθεσία μηχανισμός ή όργανο στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας που να επιτηρεί κι ελέγχει ούτε να επιβάλει κυρώσεις για όσους εκ των ΟΤΑ δεν συμμορφώνονται με τις προβλεπόμενες καταλυτικές ημερομηνίες ή γενικά άλλες τους υποχρεώσεις.
Για το λόγο αυτό ο κάθε Δήμος και Περιφέρεια όποτε θέλει κι αν θέλει συμμορφώνεται. Αυτό όμως, όπως είναι φυσικό, μπορεί να προκαλέσει σωρεία προβλημάτων στο συντονισμό των εμπλεκομένων κάθε φορά φορέων Πολιτικής Προστασίας. Ως εκ τούτου, όταν χάνονται ανθρώπινες ζωές από φυσικές καταστροφές και παρεμβαίνει ο Εισαγγελέας, κρύβονται όλοι οι υπεύθυνοι ή τουλάχιστον προσπαθούν να συγκαλύψουν τις ευθύνες τους ή τουλάχιστον να τις μετατοπίσουν σε άλλους.
Ανδριανός Γκουρμπάτσης
Αντιστράτηγος – τ. Υπαρχηγός ΠΣ, ε.α. – Νομικός